Ongemotiveerde medewerkers, de feiten en oplossing

Ongemotiveerde medewerkers zijn een grote kostenpost binnen organisaties. Het hieraan gerelateerde verlies wordt, op basis van onderzoek in 2006, voor Nederland geschat op 15 miljard euro per jaar. Dit heeft te maken met mentaal verzuim, stress en wantrouwen binnen de organisatie. Mentaal verzuim is aanwezig zijn op het werk maar niet innerlijk betrokken zijn vanwege een gebrek aan passie en zingeving en daardoor niet optimaal functioneren. Enkele feiten op een rij, op basis van onderzoek in Nederland in 2004-2006:

• Een organisatie met honderd medewerkers, met 25% mentaal verzuim, heeft een schadepost als gevolg van mentaal verzuim van minimaal 2,5 miljoen euro per jaar (NRC);
• 60 tot 80% van alle ziekteverzuim heeft niets te maken met ziekte, maar met demotivatie, gebrek aan plezier en innerlijke betrokkenheid (NRC);
• Medewerkers geven aan dat 10 tot 15% van hun capaciteit onbenut blijft (NRC). Ze besteden veel tijd aan dagdromen, uit het raam staren, roddelen en kletsen met collega’s, computerspelletjes op internet, koffie drinken, ruzie maken, etc.;
• De maatschappelijke kosten veroorzaakt door psychische problemen op het werk, worden op 4,7 miljard euro per jaar geschat (Instituut voor Werk en Stress);
• Verzekeraars ramen de kosten van ziekteverzuim door stress op 3 tot 6 miljard euro (PWnet);
• Slecht functionerende medewerkers kosten Nederland ongeveer 7 miljard euro per jaar (SHL);
• Een manager besteedt gemiddeld 30% van zijn tijd aan het oplossen van conflicten. TNO Arbeid becijferde in 2004 dat jaarlijks zestig tot honderdduizend mensen zich ziek melden wegens een conflict;
• Tweederde van alle functioneringsproblemen is te wijten aan een verstoorde verhouding tussen werknemers. Gemiddeld 10% van de loonkosten is hieraan te wijten.
  

De cijfers in de VS zijn nog schrikbarender. Zo heeft Gallup aangetoond dat ongelukkige medewerkers als gevolg van verlies aan arbeidsvreugde, het Amerikaanse bedrijfsleven jaarlijks tot 350 miljard USD kosten. De werkelijke financiële schade is vele malen groter. Onderzoek toont aan dat de opbrengsten per aandeel 2,6 maal toenemen wanneer medewerkers gemotiveerd en innerlijk betrokken zijn. Een recent onderzoek van Gallup toont aan dat 70% van de Amerikaanse medewerkers niet innerlijk betrokken is bij zijn werk. Ongemotiveerde medewerkers ofwel medewerkers die niet innerlijk betrokken zijn bij hun werk (employee disengagement) vormen een wereldwijde epidemie. Volgens de laatste Gallup onderzoeksresultaten:

• 61% van de Britse werkgemeenschap, 67% van de Japanse werkgemeenschap en een schokkende 82% van de werkgemeenschap in Singapore is niet innerlijk betrokken;
• Ongemotiveerde medewerkers kosten Singapore $ 4,9 miljard; de werkgemeenschap van het land is momenteel een van de meest ongemotiveerde ter wereld;
• 20% van de Australische medewerkers is actief ongemotiveerd op het werk en dit kost de economie ongeveer $ 31,5 miljard per jaar; uit het onderzoek onder 1,500 Australische medewerkers bleek dat slechts 18% innerlijk betrokken is bij het werk;
• In Europa is het percentage gemotiveerde medewerkers minder dan 20%;
• De motivatie van het personeel is het hoogst in Brazilië (31%) en Mexico (40%). De laagste niveaus zijn gemeten in Azië.

Aangetoond is dat gebrek aan betrokkenheid en motivatie veelal te maken heeft met een mismatch
tussen ambitie belang van de werknemer en het ambitie belang van de organisatie. 

Het is aan te raden om managers en medewerkers aan te moedigen hun persoonlijke ambitie te
formuleren en hen te laten reflecteren op de balans tussen hun eigen ambitie/personal brand en de
organisatieambitie/corporate brand. Het is aan te raden om een ambitiegesprek binnen de organisatie in
te voeren, tussen de lijnmanager of leidinggevende en zijn of haar medewerkers. Dit is uitgebreid
beschreven in het boek ‘Personal Branding, leiderschap vanuit Authenticiteit’ (Rampersad, 2008). Het
ambitiegesprek is een periodiek, informeel, vrijwillig en vertrouwelijk gesprek tussen de lijnmanager en
zijn of haar medewerkers.

Het ambitiegesprek maakt helder of uw persoonlijke ambitie/brand in harmonie is met de
organisatieambitie/brand en waar zij met elkaar botsen. Het bepaalt in welke mate de ambitie/brand van
uw organisatie overeenstemt met uw eigen ambitie/brand. De lijnmanager kan een keuze maken uit de
volgende ambitievragen die hij of zij kan gebruiken tijdens het ambitiegesprek:

• Sluit uw persoonlijke ambitie/brand aan op de organisatieambitie/brand? Waar zitten zij op een lijnen waar spreken zij elkaar tegen? Kunt u zich hiermee vereenzelvigen? Voelt u zich hierdoor persoonlijk betrokken en aangesproken? Kunt u zich identificeren met de organisatieambitie/brand?
• Is uw persoonlijke ambitie/brand terug te vinden in de organisatieambitie/brand? Zo nee, moeten ze worden uitgebreid of aangepast? Zijn ze acceptabel? Hoe kunnen ze in de organisatie tot bloei komen?
• Moet uw ambitieniveau of die van de organisatie misschien omlaag worden geschroefd?
• Passen uw innerlijke waarden bij de kernwaarden van de organisatie? Komen uw belangrijkste persoonlijke waarden hierin tot hun recht? Welke zijn de versterkende en tegenstrijdige punten in uw persoonlijke ambitie/brand t.o.v. de organisatie ambitie/brand? Welke zijn onderbelicht?
• Bestaat er een win-winsituatie tussen uw eigen belangen en die van de organisatie?
• Welke vaardigheden heeft u nodig om een steunpilaar voor de organisatie te zijn en hierdoor de organisatieambitie/brand te verwezenlijken? Wat wilt u hiertoe zelf bereiken?
• Zijn uw ontwikkelingsverwachtingen en die van de organisatie op elkaar afgestemd?
• Wat motiveert u? Wat demotiveert u? Wat zorgt ervoor dat u lekker in uw vel zit op uw werk?
• Bent u er trots op voor deze organisatie te werken?
• Welke bijdrage probeert u te leveren aan de realisatie van de organisatieambitie/brand? Waar streeft u naar? Wat zijn uw zorgen?
• Heeft u overwogen om een andere baan te zoeken?

 Verwacht geen perfecte match of overeenstemming, maar hoe meer overeenstemming hoe beter. Op basis van de resultaten van dit afstemmingsproces besluit u of u blijft en worstelt of vertrekt.